۶ نکته مهم برای تمیز کردن و نگهداری از ظروف چدنی در طولانی مدت

جنس ظروف چدنی از آهن است. اما آهنی که با کربن و سیلیسیم ترکیب شده و باعث می شود علاوه بر استحکام بالا، نه زنگ بزند و نه خراب شود. ظروف چدنی در میان قابلمه‌های نچسب سالم‌تر و مقاوم‌تر از ظروف تفلون هستند. بخاطر همین خیلی پرطرفدار هستند و شاید امروز هر کسی حتی یک قابلمه چدنی در خانه دارد. اما اگر بخواهیم تا مدت زمان زیاد از آن ها به بهترین نحو استفاده کنیم بهتر است با نکات لازم برای تمیز کردن و نگهداری از ظروف چدنی آشنا باشیم.

مطالعه این پست با ذکر اصول ساده در نگهداری از ظروف چدنی بهتون کمک می‌کند تا مدت طولانی ظروف چدنی شما سالم بمانند و بتوانید به بهترین شکل در آشپزخانه خودتون از آن‌ها استفاده کنید.

روش نگهداری از ظروف چدنی در آشپزخانه

۱- طرز استفاده از قابلمه چدن برای اولین بار

قبل از استفاده از ماهیتابه چدنی لازم است آن را جلا دهید یا همان روغن کاری کنید. روغن کاری باعث می‌شود که ماهیتابه چدن خاصیت نچسب پیدا کند و تهیه غذا را براتون راحت‌تر می‌کند.

چه هنگامی باید قابلمه چدنی را جلا دهیم:

• قبل از استفاده از ماهیتابه یا قابلمه چدن برای اولین بار؛
• اگر خاصیت نچسب بودن ماهیتابه چدنی کم شده یا از بین رفته؛
• اگر رنگ ماهیتابه به قرمزی می زند و کهنه شده؛

با انجام مراحل جلا دادن ظروف چدنی یا روغن کاری آن‌ها، فرایند پلیمریزاسیون انجام می‌شود که باعث می‌شود سطح ظرف چدنی نچسب شده و از آن محافظت می‌کند.

چگونه ظروف چدنی را جلا دهیم:

۱- ابتدا ماهیتابه چدن را با مایع ظرف شویی و ابر خوب بشویید و کاملاً خشک کنید.

۲- با روغن مایع مانند روغن نارگیل یا آفتاب گردان و با کمک یک دستمال کاغذی تمام سطح داخل و بیرون ماهیتابه را چرب کنید. تا یک لایه خیلی نازک از روغن روی تمام قسمت‌های ماهیتابه قرار بگیرد.

۳- فر را در دمای ۲۰۰ درجه سانتی گراد گرم کنید و ماهیتابه را برعکس در طبقه وسط آن قرار دهید. زیر ماهیتابه هم سینی قرار دهید که روغن ها داخل فر نریزد.

۴- ۳۰ دقیقه در این دما، باید ماهیتابه چدن داخل فر بماند تا جلا پیدا کند. بعد از آن با یک دستگیره با احتیاط ماهیتابه چدنی که خیلی داغ شده را از فر خارج کنید.

۵- به هیچ وجه ماهیتابه چدنی را وقتی داغ است زیر آب سرد نگیرید. چون به ماهیتابه آسیب می‌زند. آن را در گوشه‌ای قرار دهید که تا ۵ دقیقه خوب سرد شود. بعد از ۵ دقیقه ماهیتابه را با آب گرم و مایع ظرف شویی و یک ابر نرم بشویید و خوب خشک کنید.

بهتر است این مراحل را ۲ بار دیگر تکرار کنید تا ماهیتابه چدنی بطور کامل جلا پیدا کند.

۲- ماهیتابه چدنی را گرم کنید:

قبل از ریختن روغن و مواد غذایی در ماهیتابه آن را حداقل ۵ دقیقه گرم کنید. چدن چون از آهن تشکیل شده بر خلاف قابلمه مسی دیرتر از سایر قابلمه‌ها گرم می‌شود. اما وقتی گرم شد برای مدت زمان بیشتر گرما را در خود نگه می‌دارد و گرما را بطور یکنواخت پخش می‌کند که کمک می‌کند غذا شما بهتر سرخ شود و بپزد.

قبل از استفاده، ماهیتابه را روی حرارت قرار دهید تا گرم شود. برای اینکه امتحان کنید ماهیتابه به اندازه کافی گرم شده است، کمی آب داخل آن بریزید اگر شروع به تبخیر شدن کرد یعنی: ماهیتابه به اندازه کافی گرم شده و آماده استفاده است.

۳- چقدر باید ظروف چدنی را حرارت دهیم؟

برای نگهداری از ظروف چدنی نباید حرارت گاز بیشتر از متوسط قرار دهیم. بالا زدن شعله گاز از اطراف قابلمه یا ماهیتابه چدن ممکن است به بدنه قابلمه چدنی آسیب بزند و اطراف بدنه آن به شکل خاکستری در بیاد که دیگر قابل تمیز کردن نباشد.

اگر در دستور غذای شما لازم است حرارت گاز خیلی بالا باشد، بهتر از از قابلمه جنس دیگری استفاده کنید. چدن گرما را به خوبی حفظ و پخش می‌کند بنابراین لازم نیست حرارت شعله را بیشتر از متوسط قرار دهید.

۴- برای هم زدن از ابزار مناسب کنید:

برای ظروف چدنی بهتر است از کف گیر و قاشق‌های پلاستیکی و یا فلزی استفاده کنید. پلاستیک آب می‌شود و فلز با سطح نچسب قابلمه چدن آسیب می‌زند بهترین انتخاب برای ظروف چدنی استفاده از قاشق‌های چوبی یا سیلیکونی است.

۵- استفاده از ظروف چدنی در فر و روی گاز شیشه‌ای:

ظروف چدنی را می توانید در فر و روی گاز شیشه‌ای استفاده کنید اما به ۲ نکته مهم در رابطه با آن‌ها توجه کنید:

• چون ظرف چدن سنگین است در گذاشتن آنها روی گاز شیشه‌ای دقت کنید و آن را رها نکنید. ممکن است شیشه گاز را بشکند.
• اگر ظروف چدن را در فر قرار می‌دهید، سعی کنید دمای فر بالاتر از ۴۵۰ درجه فارنهایت یا ۲۱۵ درجه سانتی گراد قرار ندهید. چون قابلمه بیش از حد داغ می‌شود.

۶- روش صحیح تمیز کردن ظروف چدنی: 

ظرف چدن که داغ هست را سریع زیر آب سرد نگیرید. اینکار به ظرف چدن آسیب می‌زند. اجازه دهید ۲ الی ۳ دقیقه قابلمه شما سرد شود بعد آن را زیر آب بگیرید و اقدام به شستن آن کنید.

به هیچ عنوان از شب تا صبح داخل ظرف چدن آب نریزید که آن را بخیسانید. اینکار به مرور موجب زنگ زدن و قرمز شدن قابلمه چدن شما می‌شود.

وقتی ماهیتابه شما بعد از پخت و پز کمی سرد شد، آب گرم به همراه چند قطره مایع ظرف شویی داخل آن بریزید، بعد ۱۰ دقیقه که کمی خیس خورد با یک ابر داخل آن را تمیز کنید. آبکشی کنید و بعد از آن سریع آن را خشک کنید.

از اسکاچ زبر به هیچ عنوان برای شستشو ظروف چدنی استفاده نکنید.

یکی از مهم‌ترین نکات برای نگهداری از ظروف چدنی این است که آنها را همیشه خشک نگه دارید. ظروف چدنی برای نگهداری غذا در یخچال مناسب نیستند. غذا را بعد از پخت در ظرف دیگری بریزید و در یخچال قرار دهید.

اگر شماهم در خصوص بکار بردن و نگهداری از ظروف چدنی نکته‌ای را می دانید برای ماهم بنویسید.